Alkohol metylowy, znany również jako metanol, jest substancją, której nie da się odróżnić od alkoholu etylowego, czyli etanolu, na podstawie smaku czy zapachu. To czyni go szczególnie niebezpiecznym, zwłaszcza gdy występuje w alkoholach o nieznanym pochodzeniu. Zatrucia metanolem mogą mieć tragiczne konsekwencje, dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jakie zagrożenia wiążą się z jego spożyciem oraz jak rozpoznać objawy zatrucia.

 

Właściwości alkoholu metylowego

Alkohol metylowy charakteryzuje się szybkim wchłanianiem z przewodu pokarmowego, osiągając szczyt stężenia we krwi już po około 30 minutach od spożycia. Jest on jednak metabolizowany w wątrobie znacznie wolniej niż etanol. Proces ten prowadzi do powstawania dwóch śmiertelnie toksycznych substancji: formaldehydu i kwasu mrówkowego. Te związki są głównymi sprawcami uszkodzeń narządów, kwasicy metabolicznej oraz niedotlenienia komórek, co może prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych.

Śmiertelna dawka alkoholu metylowego to zaledwie 0,5–1 ml na kilogram masy ciała. Dla porównania, dawka śmiertelna alkoholu etylowego, choć również metabolizowanego w wątrobie, jest znacznie wyższa i wynosi od 5 do 8 gramów na kilogram masy ciała u dorosłych.

 

Zastosowanie i ryzyko zatrucia

Alkohol metylowy jest powszechnie wykorzystywany w przemyśle, na przykład jako rozpuszczalnik lub składnik środków zapobiegających zamarzaniu. Jednakże, jego spożycie – zwłaszcza z niepewnych źródeł – stanowi ogromne ryzyko, szczególnie dla osób przewlekle nadużywających alkoholu oraz osób narażonych zawodowo. Istnieje także ryzyko, że dzieci mogą przypadkowo spożyć metanol, co może prowadzić do tragicznych skutków.

 

Toksyczność alkoholu metylowego

Mimo że alkohol metylowy jest uważany za substancję o niskiej toksyczności w małych ilościach, jego przemiana w organizmie prowadzi do powstawania kwasu mrówkowego, który gromadzi się w organizmie i powoduje kwasicę. Proces ten jest niezwykle powolny, co sprawia, że objawy zatrucia mogą pojawić się z opóźnieniem.

 

Objawy zatrucia alkoholem metylowym

Objawy zatrucia metanolem są zbliżone do tych, które występują przy zatruciu etanolem, ale są znacznie bardziej niebezpieczne. Początkowo mogą obejmować zaburzenia mowy i ruchu, a po pewnym czasie mogą pojawić się bóle głowy, nudności, wymioty oraz ból w nadbrzuszu. W późniejszych etapach zatrucie może prowadzić do senności, która szybko przeradza się w otępienie i śpiączkę, a nawet do wystąpienia drgawek, które są wynikiem uszkodzenia mózgu.

Jednym z najpoważniejszych skutków zatrucia metanolem jest uszkodzenie wzroku. Choć mechanizm tego zjawiska nie jest do końca poznany, uważa się, że kwas mrówkowy zaburza funkcjonowanie mitochondriów nerwu wzrokowego, co prowadzi do jego przekrwienia, obrzęku, a w konsekwencji do atrofii i trwałej utraty wzroku.

Zatrucie alkoholem metylowym jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia, które może prowadzić do trwałych uszkodzeń organów, a nawet śmierci. Ważne jest, aby unikać alkoholu z niepewnych źródeł i być świadomym objawów, które mogą świadczyć o zatruciu metanolem. W przypadku jakichkolwiek podejrzeń zatrucia, niezbędna jest szybka interwencja medyczna. Edukacja i ostrożność mogą uratować życie.